Υπερρεαλισμός και φωτογραφία

In Voluptas Mors το 1951. Μία φωτογραφία βασισμένη σε σκίτσο του Dali. Ένα σουρεαλιστικό πορτραίτο του Dali δίπλα σε ένα μεγάλο κρανίο το οποίο σχημάτιζαν επτά γυμνές κοπέλες.

Δεν φωτογραφίζω τη φύση, αλλά τα οράματά μου... (Man Ray)

Φαίνεται παράξενο είναι όμως αληθινό: Απ? όλα τα καλλιτεχνικά κινήματα  ο υπερρεαλισμός ήταν εκείνος που επηρέασε περισσότερο την τέχνη της φωτογραφίας ανανεώνοντας την εκφραστική της γλώσσα. Στην εύλογη απορία πως ο υπερρεαλισμός μπορεί να επηρεάσει την εικονογραφία μέσω του φακού, δεν απαντάει μόνο το μότο που προτάσσεται του άρθρου αλλά και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του κινήματος : Ο Dali ισχυριζόταν πως ?η φωτογραφία απελευθερώνει την φαντασία? ενώ ο Andre Bretton συγκρίνοντας την κάμερα με την αυτόματη γραφή, την χαρακτήριζε ως ένα ?τυφλό όργανο?, μια μηχανή που έχει την δυνατότητα να παράγει αντικειμενικές μαρτυρίες  χωρίς να ερμηνεύει, δίνοντας την ευκαιρία στο τυχαίο να παρεισφρήσει  αναστέλλοντας ταυτόχρονα τους περιορισμούς της κριτικής σκέψης. Η τεχνική του φωτομοντάζ, που συνεπήρε τους πρώτους υπερρεαλιστές (χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Οδυσσέα Ελύτη), εξάντλησε  τα όρια της και  έδωσε γρήγορα τη θέση της σε μια πιο γόνιμη όσμωση της φωτογραφικής τέχνης με το πνεύμα του υπερρεαλισμού. Η διακηρυγμένη επιθυμία του υπερρεαλισμού να εμβαθύνει στα θεμέλια του πραγματικού και να διακρίνει την βιωμένη εμπειρία από την εξωτερική πραγματικότητα, Βρήκε γόνιμο έδαφος στην τέχνη της φωτογραφίας. Φωτογράφοι των οποίων το όνομα συνδέθηκε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τον υπερρεαλισμό, είναι οι Man Ray, Andre Kertesz, Christian Schad, Bill Brandt, και o Laszlo Moholy-Nagy.
.

 

Σήμερα με τις δυνατότητες της ψηφιακής επεξεργασίας της φωτογραφίας ανοίγονται απεριόριστοι ορίζοντες που επιτρέπουν την ενεργοποίηση του υποσυνείδητου, όπως ακριβώς συμβαίνει  στους υπερρεαλιστικούς πίνακες των οποίων τα θέματα συχνά αποκομμένα από τον χρόνο και τον τόπο αιωρούνται σ? ένα ονειρικό τοπίο. Χαρακτηριστική είναι η δουλειά της Sarolta Ban και του Ben Goossens.

 

Δείτε στο φωτογραφικό Αρχείο της Σχολης Καλών Τεχνών τις σημαντικότερες διαδρομές της Φωτογραφίας στην Τέχνη

1.1 | Μια σύντομη αναδρομή στον 19ο αιώνα | [ α ] . [ β ]

1.2 | Η γέννηση του φωτογραφικού μοντερνισμού στη στροφή του αιώνα | [ α ]

2.1 | Η φωτογραφία και οι πρωτοπορίες / Σουρεαλισμός και φωτογραφία | [ α ] . [ β ]

2.2 | Claude Cahun, Man Ray | [ α ] . [ β ]

3.1 | Νταντά, Σουρεαλισμός, Bauhaus, Κονστρουκτιβισμός / Η καταγραφική αντικειμενική φωτογραφία | [ α ] . [ β ]

3.2 | Henri Cartier Bresson / Η έγχρωμη φωτογραφία | [ α ] . [ β ]

4.1 | Οι νέες πρωτοπορίες και η φωτογραφία | [ α ] . [ β ]

4.2 | Οι ζωγραφικές και γλυπτικές προσεγγίσεις στο σώμα μέσα από τις φωτογραφίες | [ α ] . [ β ]

5.1 | Η "Σχολή" του Ντύσελντορφ / Η άλλη αντικειμενικότητα | [ α ] . [ β ]

5.2 | Πορτραίτα / Η κατασκευασμένη πραγματικότητα / Οι ιδιοποιήσεις των έργων | [ α ] . [ β ]

6.1 | Η φανταστική ταυτότητα | [ α ] . [ β ]

6.2 | Φωτογραφία - Γλυπτική / Η αρχιτεκτονική φωτογραφία / Video - φωτογραφία | [ α ] . [ β ]