Η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού

democrasy


Η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας και Κοινοβουλευτισμού γιορτάζεται φέτος για τρίτη φορά με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης (IPU) στα 158 Εθνικά Κοινοβούλια που αποτελούν πλήρη και συνδεδεμένα μέλη της Ένωσης. Η 15η Σεπτεμβρίου ανακηρύχθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα της Δημοκρατίας με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 8 Νοεμβρίου του 2007 η οποία καλεί την ημέρα αυτή τα κράτη-μέλη, το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών και άλλους περιφερειακούς, διακυβερνητικούς και μη-κυβερνητικούς οργανισμούς να εορτάσουν την Ημέρα. Η Διεθνής Ημέρα της Δημοκρατίας δίνει μια ευκαιρία για την επισκόπηση της κατάστασης της Δημοκρατίας στον κόσμο.«Η δημοκρατία είναι μια οικουμενική αξία, βασισμένη στην ελεύθερα εκπεφρασμένη βούληση των ανθρώπων να διαμορφώσουν τα δικά τους πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά συστήματα και την πλήρη συμμετοχή τους σε όλους τους τομείς της ζωής», αναφέρουν στη σχετική ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Έθνη. «Ενώ οι δημοκρατίες μοιράζονται κοινά γνωρίσματα, δεν υπάρχει ένα και μόνο μοντέλο δημοκρατίας και η δημοκρατία δεν ανήκει σε καμία χώρα ή περιοχή». Η Δημοκρατία είναι μια διαδικασία. Μόνο με την πλήρη συμμετοχή και στήριξη της διεθνούς κοινότητας, των εθνικών κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, θα γίνει δυνατή η πραγμάτωση του ιδεώδους της Δημοκρατίας, ώστε να την απολαμβάνουν όλοι και παντού. 

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση το 1948, περιγράφει ξεκάθαρα την έννοια της Δημοκρατίας,  διακηρύσσοντας πως «η  λαϊκή βούληση είναι το θεμέλιο της κυβερνητικής εξουσίας». Η Διακήρυξη  αναφέρει  τα θεμελιώδη δικαιώματα  που είναι απαραίτητα για  την ενεργή πολιτική συμμετοχή. Από τη στιγμή που υιοθετήθηκε, η Διακήρυξη έχει αποτελέσει την έμπνευση για τη  θέσπιση  συνταγμάτων σε όλο τον κόσμο, ενώ  έχει συμβάλλει σημαντικά στην παγκόσμια αποδοχή της δημοκρατίας ως οικουμενικής  αξίας.

Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (1966) θέτει τη νομική βάση για τις αρχές της Δημοκρατίας  στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου:  
  • Ελευθερία έκφρασης (Άρθρο 19), δικαίωμα ειρηνικής συνάθροισης (Άρθρο 20)
  • Δικαίωμα στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι (Άρθρο 22)
  • Δικαίωμα και δυνατότητα του κάθε πολίτη vα συμμετέχει στηv άσκηση δημόσιας εξoυσίας είτε άμεσα είτε διαμέσoυ ελεύθερα επιλεγμένων εκπρoσώπων (Άρθρο 25)
  • Δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, κατά τη διάρκεια εκλογών περιοδικών, τίμιων, με καθολική, ίση και μυστική ψηφοφορία, πoυ εξασφαλίζουν την ελεύθερη έκφραση της βούλησης των ψηφοφόρων (Άρθρο 25).
Το Σύμφωνο είναι δεσμευτικό για τα Κράτη που το έχουν επικυρώσει. Από τον Απρίλιο του 2008, τα συμβαλλόμενα μέλη της Σύμβασης ανέρχονται σε 161, περίπου το 80% των μελών του ΟΗΕ.

Ωστόσο ο εορτασμός της Παγκόσμιας ημέρας  Δημοκρατίας βρίσκει τη χώρα μας σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Δυσπιστία, δυσαρέσκεια, απογοήτευση, απαισιοδοξία, αποτυπώνουν  όλες οι δημοσκοπήσεις, τη στιγμή που 8 στους 10 Ελληνες δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τη λειτουργία της δημοκρατίας. Η οικονομική κρίση ασφαλώς δεν είναι ξένη με τη διαμόρφωση ενός τέτοιου κλίματος που δημιουργεί εύλογη ανησυχία, καθώς η κοινωνία αφενός πιστεύει ότι η δημοκρατία δεν λειτουργεί και αφετέρου διολισθαίνει στα επικίνδυνα μονοπάτια της αποπολιτικοποίησης: ένας στους δύο Έλληνες δηλώνει παράλληλα ότι δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική. Η διάχυτη  απογοήτευση για τη δυσλειτουργία του πολιτεύματος αποτελεί κόλαφο για την πολιτειακή τάξη και την κοινωνική ειρήνη. Η προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσα στο περιβάλλον αυτό αποτελεί προτεραιότητα ύψιστης σημασίας για τον καθένα από εμάς αλλά και για το σύνολο του πολιτικού κόσμου που κατά κύριο λόγο ευθύνεται για τη σημερινή απαξίωσή του. Αντί επιλόγου αφιερώνουμε στην ημέρα το παλιό τραγούδι  "power to the people" του john lennon.