Τι είναι ποίηση; Μικρό αφιέρωμα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης
Με πρωτοβουλία της UNESCO ορίστηκε η 21η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης το 1999. Ο διεθνής πολιτιστικός οργανισμός θέλησε με αυτό τον τρόπο να προωθήσει την τέχνη της ποίησης και συγκεκριμένα τις προσπάθειες των μικρών εκδοτών να τυπώνουν συλλογές νέων ποιητών, την επιστροφή της προφορικής παράδοσης με την ανάγνωση ποιημάτων ενώπιον κοινού και την αποκατάσταση ενός διαλόγου μεταξύ της ποίησης και των άλλων μορφών τέχνης, πάνω στον αφορισμό του Ντελακρουά "Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση". Πετυχημένη στ' αλήθεια η επιλογή της ημέρας, αφού η Εαρινή Ισημερία είναι η στιγμή κατά την οποία ισορροπεί το φως με το σκοτάδι, η ζωή με το θάνατο, η γέννηση με τη φθορά. Ειναι σαφώς μια υπόμνηση ότι η ποίηση ταλαντεύεται ανάμεσα στο αιώνιο και στο εφήμερο, ακροβατεί ανάμεσα στο αναλλοίωτο και στο μεταβαλλόμενο, στο αθάνατο και στο θνητό .Και ίσως τελικά η Ποίηση να είναι ο ανθρώπινος Δούρειος ίππος, το μυστικό προγεφύρωμα ανάμεσα σ' αυτούς τους δυο κόσμους. Ένα πάντως είναι σίγουρο: Η Ποίηση από την πρώτη της εμφάνιση ως την ώρα που γράφονται αυτές οι αράδες, απέκτησε φανατικούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς. Άλλοι την είδαν ως πράξη ερωτική κι άλλοι ως μια πράξη απόγνωσης. 'Αλλοι και τα δύο. Πράξη ερωτική και συνάμα πράξη απόγνωσης.Μερικοί την αγάπησαν με πάθος κι άλλοι τη θεώρησαν πολυτέλεια σαλεμένων μυαλών. Προσωπικά ως φιλόλογος, έχω καταλήξει στο ασφαλές συμπέρασμα: Ποίηση είναι η απλή σκέψη του λέγοντος (ή μάλλον του γράφοντος) που διατρέχει το αορίστως επαναλαμβανόμενο στο παρελθόν (κάποτε και στο παρόν και το μέλλον), οικοδομεί το προσδοκώμενο καταναλώνοντας υλικά της πραγματικότητας, για να καταλήξει μοιραία σε υποθετικούς λόγους του μη πραγματικού.
Όταν ρώτησαν την Κική Δημουλά τι είναι ποίηση είπε : ρωτήστε τη σοφή την άγνοια. Είναι από τα πιο επηρμένα μυστήρια, τα πιο αχανή, και μόνο ικανοποίηση στις παρομοιώσεις δίνεις, αν πεις ότι η ποίηση είναι ένα μείγμα εύγεστων δηλητηρίων σε χρυσά δελεαστικά ποτήρια, ή ότι είναι ο πειρασμός, ο δαίμονας που μπαίνει ξαφνικά στο σώμα του κανονικού, προκαλώντας ένα σεληνιασμό γόνιμο, ή ακόμα ότι είναι ένα είδος ευθανασίας των πραγμάτων που υποφέρουν μέσα μας, είτε ως ανικανοποίητα είτε ως προδομένα...
Περισσότεροι αφορισμοί για την ποίηση:
Η ποίηση είναι ανάπτυξη ενός επιφωνήματος
Βαλερύ
Η ποίηση είναι η αναζήτηση του ανεξήγητου
Στήβενς
Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της υπερηφάνειας.
Οδυσσέας Ελύτης
Η ποίηση είναι σαν ένα πουλί, αγνοεί όλα τα σύνορα.
Yevgeny Yevtushenko
Η ποίηση είναι μια αρρώστια του μυαλού.
Alfred de Vigny
Ποίηση είναι να κατοικείς έξω από τη μέρα
Jorge Mijos
Η ποίηση αρχίζει πάντα, όταν κάποιος που πρόκειται να γίνει ποιητής, διαβάζει ένα ποίημα.
Μίλτον
Η ποίηση είναι μια λύτρωση ατομική - αν όχι ανάδειξη. Μπορείς μιαν άκρη μόνο της αλήθειας να σηκώσεις, να ρίξεις λίγο φως στην πλαστογραφημένη σου ζωή
Τίτος Πατρίκιος
Η ποίηση μας δημιουργεί την εντύπωση, όχι πως ανακαλύψαμε κάτι καινούργιο, αλλά πως θυμηθήκαμε κάτι που είχαμε ξεχάσει.
Μπράντλεϋ
Η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε.
Καρυωτάκης
Η ποίηση είναι ένας φασιανός που χάνεται στους θάμνους
Στήβενς
Η ποίηση έχει σώμα ζεστό κι ολοζώντανο και το αίμα της κυκλοφορεί όπως το όνειρο στον ύπνο και στις φλέβες.
Νόρα Αναγνωστάκη
Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα.
Σεφέρης
Η ποίηση υπαγορεύεται από ένα δαιμόνιο, αν και θα ήταν υπερβολή να το χαρακτηρίσει κανείς αγγελικό.
Ζεζλάβ Μίλοζ
Η ποίηση δεν είναι παρά ένας μεγεθυντικός φακός της πραγματικότητας. Η μεγέθυνση των αληθινών διαστάσεων του ανθρώπου και του κόσμου που μας περιβάλλει, μπορεί να μας μεταδώσει την αίσθηση του μεγαλείου της ζωής την οποία είμαστε έτοιμοι να καταστρέψουμε.
Νικηφόρος Βρεττάκος
Η ποίηση είναι έκφραση, αν ένας στίχος είναι έκφραση, αν καθένα από τα μέρη που απαρτίζουν ένα στίχο, κάθε μία λέξη, είναι εκφραστικά μόνα τους.
Κρότσε
Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας.
Αναγνωστάκης
Η ποίηση είναι δυο θαμποί προβολείς μες στην ομίχλη, ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη ζω.
Αναγνωστάκης
Η ομορφιά καραδοκεί. Αν είμαστε ευαίσθητοι, θα την αισθανθούμε μέσα στην ποίηση όλων των γλωσσών.
Μπόρχες
Η ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου.
Εμπειρίκος
Η ποίηση είναι χαρταετός που ξέφυγε απ' τα χέρια παιδιού.....πεταλούδα που γλιτώνει απ' τη φωτιά..... νύχτα στρωμένη τσιγάρα λέξεις ?
Θωμάς Γκόρπας
Η ποίηση αρχίζει με την επίγνωση εκ μέρους μας όχι της Πτώσης, αλλά του ότι πέφτουμε.
Μπλουμ
'Οταν διαβάζουμε ένα καλό ποίημα, φανταζόμαστε πως κι εμείς θα μπορούσαμε να το έχουμε γράψει, πως το ποίημα προϋπήρχε μέσα μας.
Μπόρχες
Η ποίηση ένα πράγμα ανάλαφρο, ιερό και φτερωτό.
Πλάτων
Η ποίηση δεν είναι ένα ελευθέρωμα της συγκίνησης, αλλά απόδραση από τη συγκίνηση. Δεν είναι έκφραση της προσωπικότητας, αλλά απόδραση από την προσωπικότητα.
Έλιοτ
Εκείνος που γράφει ποιήματα είναι ακριβώς εκείνος που περνά άφοβος από νεκροταφείο νύχτα.
Νίκος Καρούζος
Το ποίημα θέλω να είναι νύχτα, περιπλάνηση σε ξεμοναχιασμένους δρόμους και σε αρτηρίες όπου η ζωή χορεύει
Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου
Η ποίηση είναι η πιο πυκνή μορφή προφορικής έκφρασης.
Πάουντ
Η ποίηση είναι σκέψεις που αναπνέουν, και λέξεις που καίνε.
Edgar Allan Poe
Ποίηση είναι όταν ένα συναίσθημα έχει βρει τη σκέψη του και όταν η σκέψη έχει βρει τις λέξεις της.
Robert Frost
Ένα ποίημα αρχίζει με απόλαυση και τελειώνει σε σοφία.
Robert Frost
Ένας ποιητής πρέπει να αφήνει ίχνη του περάσματός του, όχι αποδείξεις.
Γουάλλας Στίβενς
Το ποίημα αναγγέλει τον θάνατο του ποιητή την εξορία του ενικού αριθμού
Τάσος Κουράκης
Η ποιότητα ενός μεγάλου ποιητή είναι πανταχού παρούσα και πουθενά ορατή σαν μία ξεχωριστή συγκίνηση.
Κόλεριτζ ή Ντε Κουίνσυ
Αν κάποιος μάθει καλά ελληνικά, μπορεί να βρει σχεδόν "ολόκληρη την ποίηση" στον Όμηρο.
Πάουντ
Είναι παράξενο πως γράφει κανείς ποιήματα.
Σεφέρης
Οι ποιητές όλων των εποχών έλαβαν μέρος στη συγγραφή ενός Μεγάλου Ποιήματος αενάως εν εξελίξει.
Σέλλεϋ
Στην ίδια την ουσία της ποίησης υπάρχει κάτι το απρεπές: Φανερώνονται πράγματα που δεν ξέραμε πως τα κρύβαμε μέσα μας και τρομάζουμε σα να είχε ξεπηδήσει μια τίγρης και στεκόταν μπροστά μας στο φως τινάζοντας την ουρά της.
Σέσλαβ Μίλοζ
Όλη η ποίηση είναι πειραματική.
Στήβενς
Οι λέξεις φταίνε... αυτές ενθάρρυναν τα πράγματα ν' αρχίσουν να συμβαίνουν..
Κική Δημουλά
Η ποίηση είναι η αιτία που φθείρει το κάθε τι από το μη είναι στο είναι.
Πλάτωνας
Η ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση, και η ποίηση είναι ζωγραφική που μιλάει.
Σιμωνίδης
"Διο ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Τούτων γαρ οι μεν εύπλαστοι οι δε εκστατικοί εισίν".
(Η τέχνη της ποίησης είναι έργο του προικισμένου μάλλον παρά του μανικού καλλιτέχνη, γιατί ο πρώτος είναι ο επιδέξιος μιμητής, ενώ ο δεύτερος κατέχεται από ενθουσιασμό και του λείπει η ψυχική ηρεμία).
Αριστοτέλης
Ποιήματα ποιητικής (για την ποίηση).
| Τα Αντικλείδια
Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή. Γιώργης Παυλόπουλος Ο ποιητής Πρέπει να 'ναι δύσκολη Τζένη Μαστοράκη Ο στρατιώτης ποιητήςΔεν έχω γράψει ποιήματα Την μιαν ημέρα έτρεμα, Δεν έχω γράψει ποιήματα, Μίλτος Σαχτούρης Ο ελεγκτής Ένας μπαξές γεμάτος αίμα Μίλτος Σαχτούρης Τα δώρα Σήμερα φόρεσα έναζεστό κόκκινο αίμα σήμερα οι άνθρωποι μ' αγαπούν μιά γυναίκα μού χαμογέλασε ένα κορίτσι μού χάρισε ένα κοχύλι ένα παιδί μού χάρισε ένα σφυρί Σήμερα γονατίζω στο πεζοδρόμιο καρφώνω πάνω στις πλάκες τα γυμνά ποδάρια των περαστικών είναι όλοι τους δακρυσμένοι όμως κανείς δεν τρομάζει όλοι μείναν στις θέσεις που πρόφτασα είναι όλοι τους δακρυσμένοι όμως κοιτάζουν τις ουράνιες ρεκλάμες και μιά ζητιάνα που πουλάει τσουρέκια στον ουρανό Δυο άνθρωποι ψιθυρίζουν τί κάνει την καρδιά μας καρφώνει; ναι την καρδιά μας καρφώνει ώστε λοιπόν είναι ποιητής. Μίλτος Σαχτούρης
Γιώργος Σεφέρης όπως είσαι ακριβώς μ' έναν βαριά τραυματισμένο που κουβαλάς στον ώμο. Εκεί που προχωράς μέσα στη νύχτα μπορεί να τύχει να γλιστρήσεις στους κρατήρες των οβίδων μπορεί να τύχει να μπλεχτείς στα συρματοπλέγματα. Να ψαχουλεύεις στο σκοτάδι με τα γυμνά σου πόδια κι όσο μπορείς μη σκύβεις για να μη σούρνονται τα χέρια του στο χώμα. Βάδιζε πάντα σταθερά σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις πριν σταματήσει η καρδιά του. Να εκμεταλλεύεσαι κάθε λάμψη απ' τις ριπές των πολυβόλων για να κρατάς σωστόν τον προσανατολισμό σου πάντοτε παράλληλα στις γραμμές των δυο μετώπων. Ξεπνοϊσμένος έτσι να βαδίζεις σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις εκεί στην άκρη του νερού εκεί στη πρωινή την πράσινη σκιά ενός μεγάλου δέντρου. Προς το παρόν, να 'σαι πολύ προσεχτικός όπως είσαι ακριβώς μ' έναν μελλοθάνατο που κουβαλάς στον ώμο. Άρης Αλεξάνδρου και πως η γλώσσα που μιλώ δεν έχει αλφάβητο Αφού και ο ήλιος και τα κύματα είναι μια γραφή συλλαβική που την αποκρυπτογραφείς μονάχα Οδυσσέας Ελύτης Η ποίηση είναι ένα ταξίδι
Πίσω από την καθημερινή κόλαση των λέξεων
Τι νομίζεις, λοιπόν κατά βάθος η ποίηση είναι μια ανθρώπινη καρδιά φορτωμένη όλο τον κόσμο. Νικηφόρος Βρεττάκος |
Πολλοί στίχοι είναι σαν αργυρές κλωστές δεμένες (Γιάννης Ρίτσος) Το πρώτο σκαλί Εις τον Θεόκριτο παραπονιούντανμιά μέρα ο νέος ποιητής Ευμένης· «Τώρα δυό χρόνια πέρασαν που γράφω κ' ένα ειδύλιο έκαμα μονάχα. Το μόνον άρτιόν μου έργον είναι. Αλλοίμονον, είν' υψηλή το βλέπω, πολύ υψηλή της Ποιήσεως η σκάλα· και απ' το σκαλί το πρώτο εδώ που είμαι ποτέ δεν θ' αναιβώ ο δυστυχισμένος». Ειπ' ο Θεόκριτος· «Αυτά τα λόγια ανάρμοστα και βλασφημίες είναι. Κι αν είσαι στο σκαλί το πρώτο, πρέπει νάσαι υπερήφανος κ' ευτυχισμένος. Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι· τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα. Κι αυτό ακόμη το σκαλί το πρώτο πολύ από τον κοινό τον κόσμο απέχει. Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο πρέπει με το δικαίωμά σου νάσαι πολίτης εις των ιδεών την πόλι. Και δύσκολο στην πόλι εκείνην είναι και σπάνιο να σε πολιτογραφήσουν. Στην αγορά της βρίσκεις Νομοθέτας που δεν γελά κανένας τυχοδιώκτης. Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι· τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα». Κωνσταντίνος Π. Καβάφης Ποιητική - Το τι δ ε ν πρόδωσες ε σ ύ να μου πεις Ξέρω : κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις. Σαν π ρ ό κ ε ς πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις Μανόλης Αναγνωστάκης Διερώτηση για μην κάθομαι άεργος Νίκος Καρούζος Εσύ και το ποίημαΈρχεσαι και ξανάρχεσαι σ' αυτή την αίθουσα
Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ - αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα. Τάσος Λειβαδίτης Αν γράφω ποιήματα είναι γιατί το ξέρω Όλα τ' αλφάβητα του κόσμου έχουνε λιώσει Όλες οι λέξεις κι όλ' οι στίχοι έχουν τελειώσει Οι μέρες το κουτσό τους πόδι μού χτυπάει την πόρτα Το λυσσασμένο σάλιο τους το γυάλινο τους γέλιο Και τα ποιήματα Τ' ασημικό που δε θα το πουλήσω - Ποιος τ' αγόραζε; - Μια προδομένη υπόθεση λοιπόν Μια πλήρης ήττα. Αντώνης Φωστιέρης Κανένας παλαιότερος τόσο σημερινός στη ρωμιοσύνη, τη γλώσσα τη χειραγώγησε στην ύπνωση της ακέραιης φλόγας οπού μάταια σηκώνει των σκοταδιώνε τα καπάκια, τη γλώσσα του την πήρε δώθε-κείθε και την έκανε μια σύριγγα για ενδοφλέβιο τραγούδι καταναλίσκοντας αργά τους δύσκολους ενιαυτούς των ελληνίδων λέξεων αποστηθίζοντας ολάκερο το θάνατο σε δέκα-δεκαπέντε στίχους μ' εκείνη τη μαβιά φωτιά στα μάτια του Φερνάζη με εκλεκτή συγκίνηση με ιδεώδη λάθη με χάρισμα χαρούμενο στα ερειπωμένα βάθη. Τι είναι όμως που κομίζει τα ποιήματα τι είναι που με δαύτα επωάζει την άβυσσο; Φεγγάρι μου στη σκοτεινιά ζεστό βυζί της νύχτας τι είναι - λέγε μου εσύ - τα θάλλοντα ποιήματα; Μην είναι τα ασημοφώτιστα οστά της Ειμαρμένης; Νίκος Καρούζος Η ποίηση μοιάζει ανάρρωση γλυκιά με απουσίες δικαιολογημένες... Μιχάλης Γκανάς Εγχειρίδιο Ποιητικής |
Η πρόταση μας για όσους "ψάχνονται" περισσότερο:
Έκτωρ Kακναβάτος, Bραχέα και μακρά, εκδ. Άγρα
«O ποιητής είναι το υποκείμενο ενός παραληρήματος που εκπορεύεται από την αναντιστοιχία πραγματικότητας και γλώσσας». Στα «Bραχέα και μακρά», ο Eκτωρ Kακναβάτος συγκεντρώνει ποιητικά αποφθέγματα για την ποίηση, τη γλώσσα και τον λόγο, συνενώνει την ποίηση με τα μαθηματικά, με τη φιλοσοφία, την ιστορία και τις θεωρίες του χάους.