Nicolas Chamfort, 1740-1794, Γάλλος συγγραφέας

Η 17η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας το 1993 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενώ το έτος που διανύουμε έχει ανακηρυχτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως "Έτος για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού". Με το σύνθημα  «Επιδιώκοντας τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας: Να βοηθήσουμε τους φτωχότερους από τους φτωχούς», ο ΟΗΕ και πολλές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις καλούν την παγκόσμια κοινότητα σε επαγρύπνηση για την εξάλειψη της φτώχειας και μας υπενθυμίζουν τις προσπάθειες για την επίτευξη ενός από τους «Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας», του φιλόδοξου προγράμματος του ΟΗΕ για τη μείωση της φτώχειας στο μισό ως το 2015. Όμως την ίδια στιγμή σύμφωνα πάντα με την  έκθεση του ΟΗΕ, ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα από τη φτώχεια, ενώ 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα.Τα νούμερα  ασφαλώς είναι απογοητευτικά από μόνα τους και αποτελούν μια χαίνουσα πληγή στο σώμα της πανανθρώπινης κοινωνίας και των αρχών πάνω στις οποίες αυτή διατείνεται ότι έχει  θεμελιωθεί.

 

 

Αναμφίβολα η φτώχεια συνιστά παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, και των "απαράγραπτων" φυσικών και πολιτικών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η καταπολέμησή της όμως δε γίνεται ούτε με ευχές, ούτε με καλέσματα για συστράτευση, ούτε με εξορκισμούς. Η ψυχρή λογική των μαθηματικών και η στοιχειώδης γνώση της ιστορίας δεν αφήνει κανένα περιθώριο υποκρισίας ή θολωμένου συναισθηματισμού. Αν δηλαδή ο παγκόσμιος πλούτος μοιραζόταν ισομερώς σε όλους τους κατοίκους της γης ο καθένας μας θα είχε  ετήσιο εισόδημα που δε θα ξεπερνούσε σύμφωνα με εκτιμήσεις τα 30000 δολλάρια. Από την άλλη είναι σαφές ότι ο δυτικός κόσμος στήριξε την ευημερία και τον πλούτο του στην εκμετάλλευση του Τρίτου κόσμου. Οι τεράστιες ανισότητες που υπάρχουν σήμερα στον πλανήτη, ο τρόπος που δημιουργήθηκαν και κυρίως οι απειλές που εγκυμονούν, καθιστούν ζητήματα, όπως η διαγραφή του χρέους των φτωχών χωρών άμεσης προτεραιότητας.Βέβαια η φτώχεια μπορεί να είναι σήμα κατατεθέν του κατ' ευφημισμόν υπό ανάπτυξη κόσμου, δυστυχώς όμως αφορά κι ένα μεγάλο-και μάλιστα συνεχώς ογκούμενο- ποσοστό του πληθυσμού των δυτικών κοινωνιών. Κι αυτό εμείς οι Έλληνες έμελλε να το διαπιστώσουμε με οδυνηρό-βιωματικό τρόπο τον τελευταίο χρόνο. Δυστυχώς η φτώχεια είναι εδώ και όπως φαίνεται θα μείνει για πολύ καιρό. 'Ετσι στη χώρα μας, περίπου το 20% του πληθυσμού είχε ήδη διαβεί το κατώφλι της φτώχειας πριν καλά καλά ξεσπάσει η οικνομική κρίση, ενώ οι προβλέψεις για το μέλλον είναι εξαιρετικά δυσοίωνες.

Αντί επιλόγου μια φωτογραφία που δοκιμάζει την ανθρωπιά μας και μερικά αποσπάσματα για τη φτώχεια από τα  πολιτικά ποιήματα του Μπρεχτ:

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
Θεωρούνε ταπεινό
Να μιλάς για το φαΐ
Ο λόγος; Έχουνε κιόλας φάει
Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο
χωρίς να 'χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής
..................................
Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί
Οι έμποροι φωνάζουν γι' αγορές
Οι άνεργοι πεινούσαν
Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται.

Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ' το τραπέζι
κηρύχνουν τη λιτότητα
αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσίματα
ζητάνε θυσίες.
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
για τις μεγάλες εποχές που θα 'ρθουν
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
λένε πως είναι τέχνη να κυβερνάς το λαό..."

Αχ , όσο πιο πρωΐ σηκώνεται ο φτωχός
τόσο πιο πολλά κερδίζει ο πλούσιος.
Σχεδόν είχα ξεχάσει ότι ισχύει κάτι τέτοιο
Ο εργαζόμενος , μηδέ εσθιέτω.
(Μπέρτολτ Μπρεχτ, Πολιτικά ποιήματα)

 

Η φωτογραφία του Σουδανέζου φωτογράφου Kevin Carter του χάρισε το βραβείο Pulitzer το 1994. Εικονίζεται η σκελετωμένη μορφή ενός μικρού κοριτσιού  στην περιοχή Ayod (ένα μικρό χωριό του Σουδάν) , ενώ πίσω του ένας μαύρος γύπας περιμένει υπομονετικά τη στιγμή που το παιδί θα τπεθάνει. Για την ιστορία, τέσσερις μήνες αργότερα, ο Kevin Carter αυτοκτόνησε. Ήταν μόλις 33 χρονών.